HAFİF VE ORTA DÜZEYDE
ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ NEDENİYLE
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNE YÖNLENDİRİLEN ÇOCUKLARIN ÖĞRETMENLERİNE ÖNERİLER
Öğrenci mümkün olduğu kadar ön sıralara , öğretmenin yüzünü ve tahtayı görecek şekilde oturtulmalıdır.
Çocuğun kapasitesi üzerinde başarı beklenmemelidir.
Bu öğrencilerin öğrenme programları daha çok yaparak öğrenmeye dayalı olarak planlanmalıdır.
Okuma-yazma öğretilirken, parçadan bütüne (tümevarım) yöntemi kullanılmalıdır.
Verilecek ödevler ,açık ,sınırlı, kısa ve basit olmalıdır.
Tekrar ve alıştırmalara daha çok yer verilmeli,kuramsal bilgiler için bu çocuklar zorlanmamalıdır.
Öğrenmede motivasyonlarını artırmak için, geri bildirimler daha çabuk ve yoğun olarak verilmelidir. Ödüllerle davranışlar pekiştirilmelidir.
Okulunda ve sınıfında çocuğa yapabileceği görevler verilmelidir.Örneğin: teneffüslerde sınıfta nöbetçi kalma , tahtayı silme, tebeşir koruma gibi görevlerle çocuğun kendine güveni artırılmalıdır.
Öğrencinin sınıfta yaptığı hata ve kusurlar çok belirgin olmadığı taktirde görülmemeli, şiddetli azar, dayak ,arkadaşları önünde mahcup etme,alay vb. yollara gidilmemelidir.
Öğrencinin başarısızlık gösterdiği derslerde uygun fırsatlar yaratılarak ,bireysel öğretim yapılmalı ve görsel- işitsel ders araçlarından yararlandırılmalıdır.
Ödevler ve diğer öğrenme çalışmaları yapılırken devamlı takip edilmelidir.
Sınıf içi uygulanacak kurallar ile sosyal hayatta uyulacak kurallar öğretilmeli, kuralları uygulaması için çocuğa fırsatlar, ortamlar hazırlanmalıdır.
Sınıftaki çocukları zihinsel engelli çocuğun durumundan uygun şekilde haberdar etmek ve ona karşı olumsuz tutumlar takınmalarını önlemek gerekir.Bu durum çocuğun okulda olmadığı zaman yapılmalıdır.Çocuğun zihinsel öğrenme güçlüğüne sahip olduğu söylenmemeli , durum öğrenme problemi olarak tanıtılmalıdır.
Çocuğun başarısını ve gelişimini; diğer normal öğrencilerle kıyaslamamalı , kendi gücü ve sağladığı ilerleme dikkate alınarak değerlendirmeler yapılmalıdır.
Bu çocuklar, kavrama ve anlamada normal zeka düzeyindeki çocuklara göre zayıf olduklarından, öğretirken somut materyallerden yararlanılmalıdır.
Sosyal ilişkilerinin geliştirilmesi için nezaket kurallarının kazandırılma çalışmaları yapılmalıdır.
En küçük çalışması dahi ödüllendirilmelidir.
Kavramlar basitleştirilerek öğrencinin bilgi seviyesine inilmeli, bildikleri ve öğrendikleriyle yola çıkılmalıdır.Öğretilecek kavramların sayıları sınırlanmalı,kavramlar çocuğa tek tek öğretilmelidir. Bir kavram öğretilmeden diğer kavrama geçilmemelidir.
Bu çocuklar uzun konuları takip etmede zorlanırlar.Bu nedenle ünite bütünlüğü içinde ele alınacak konular, kısa süreli zaman dilimleri içinde,küçük bölümler halinde işlenmelidir. Bu tür çocukların dikkatlerinin çok çabuk dağıldığı unutulmamalıdır.
Zihin yeteneklerinin sınırlı olması nedeniyle; bu çocuklar araştırma yapmakta, olayları ve konuları birbirine bağlamakta zorlanırlar. Bu nedenle; ünite işlendiğinde gruplara ayrılma , konu paylaşma gibi çalışmalar öğretmenle birlikte ve öğretmenin gözetiminde yapılmalıdır.
Öğrencilerin başarılı çalışmaları mutlaka görülmeli, değer verilmeli, ödüllendirilmelidir.Bunun için çocuğa başarabileceği görevler verilmeli, doğru yanıtlayabileceği sorular sorulmalıdır. Gerektiğinde görevi yerine getirmesi için yardım edilmelidir.
Olumsuz ifadelerden çok olumlu ifadeler kullanılmalıdır.
Güven sarsıcı sözlerden ve isteklerden kaçınılmalıdır.
Çocuğun eğitiminde, ailenin önemi göz önünde bulundurularak öğrenci veli işbirliği sağlanmalıdır. HAFİF VE ORTA DÜZEYDE ZİHİNSEL ÖĞRENME YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERİN AİLELERİNE ÖNERİLER
Her şeyden önce çocuğunuzu yeterlilikleri ve yetersizlikleri ile olduğu gibi kabul edin. Onun henüz bir çocuk olduğunu unutmayın.
Anne-baba olarak birbirinizi suçlamayın,suçluda aramayın.
Çocuğun her türlü gelişimi için gereken ilgi ve şefkatinizi ona sürekli gösterin.
Onu ailenize verilmiş bir ceza olarak görmeyin, çocuğunuzu suçlamayın. Çocuğunuzdan utanç duymayın, onun sokağa çıkmasına, oyun oynamasına,arkadaşlıklar kurmasına yardımcı olun.
Çocuğunuzu aşırı derecede korumayın.Bu, çocukta kendine güveni azaltır.Gereksinimlerini karşılamasına fırsat verin.
Çocuğunuza acıyarak yaklaşmayın.Acımadan doğan sevgi ve yardım onun öğrenmesine engel olacaktır.
Çocuğunuzu beceriksiz bulmayın.Sabırla yapmasını bekleyin.Beceriksiz bulmanız ve engellemeniz kendine olan güvenini kaybetmesine sebep olabilir.
Çocuğunuzdan,varolandan fazlasını beklemeyin.
Öğretmeniyle sıkı diyalog kurun ve okuldaki çalışmaların evde de devamı sağlayın.
Çocuğunuzun sorularına basit ve kısa kelimelerle, anlaşılır cevaplar verin.
Çocuğa yapabileceği işleri yaptırın. Başardığı işlerde teşvik edin, ödüllendirin.
Basit sözcükler ve kısa cümleler kullanın.
Çocuğunuzdan ne yapmasını istiyorsanız, tam ve açıkça söylemelisiniz. Yani genel ifadelerden çok “özel” ifadeler kullanmalısınız. “Eşyalarını ortadan kaldır” ifadesi yerine “oyuncağı yerine koy” ifadesini kullanın.
İsteklerinizde ve koyacağınız kurallarda tutarlı olun. Ne zaman nasıl davranış bekleniyorsa çocuğunuza bunu anlatın ve bu beklentinizi bir daha değiştirmeyin. Böylece çocukta kararlı davranışlar gelişecektir. Kararsız olursanız, çocuk paniğe kapılabilir.
Çocuğunuza acele komut yerine yavaş ve basit komutlar veriniz.
Tehdit etmekten sakının.Tehdit, çocuklar üzerinde bir çok olumsuz etkiler yapar; aldırmazlık, davranış bozukluğu ve düşmanlık duygularını teşvik eder.
Çocuğa öz bakım becerileri öğretilmelidir.(Giyinme, kendi kendine yemek yeme,yıkanma vb.)
Öğretmenin okulda vermiş olduğu derslerin evde de devam edebilmesi için çocuğunuzun ödevlerini takip edin, sık tekrar yaptırın. Çocuğunuz sıkıldığında etkinliği bırakın, sevdiği bir şeyi yapmasına izin verin(TV. seyretme,oyun oynama vb.), sonra tekrar etkinliği çalışın.
Çocuk aşırı derecede korunursa; güvensizlik, aşırı derecede ihmal edilirse; düzensiz olur. Çocuğa sürekli olarak; “sen onu yapamazsın, şunu beceremezsin” vb.gibi uyarı ve telkinler yerine, yapabileceği işleri yaptırmak, teşvik etmek daha yerinde bir davranış olur.
Böyle çocuklar kaza ve hastalıklarda normal çocuklar kadar kendilerini koruyamazlar. Onun için sık sık hastalanırlar, sık sık kazalara uğrayabilirler. Ana-babaların dikkatli olmaları, koruyucu tedbirler almaları gerekir.
Bu çocuklarda kas gelişimini sağlamak amacı ile el becerilerine yer vermek gerekir. Örneğin; makasla kağıt ve karton kesmek, çekiçle çivi çakmak, bahçe çapalamak, kil ve renkli çamur vb. maddelerle çeşitli şekiller yapma çalışmaları çok yararlı olur.
- Bu çocuklar genellikle sıkılgan, içe dönük olurlar. Arkadaş edinmede güçlük çektiklerinden, yardımcı olmak gerekebilir. Çocuk park ve bahçelerine götürmek, komşu günlerine, çarşıya, pazara, alışverişe götürmek ve çocuğa gördüklerini ve düşündüklerini anlatma, şarkı ve şiir söyleme vb. olanağı sağlamak yaralı olacaktır.
Çocuğunuz için uzun vadede ve kısa vadede istediklerinizin bir listesini yaparak, bir hareket planı geliştiriniz. Planınızı bir takvime uygulayınız. Kendinizi bir yöntem uzmanı olarak görünüz. Bir sorunu çözümlemek için önce sorunu tanımlamak sonra olası çözümler için kafa yormak, en başarılı olacağını düşündüğünüzü seçmek ve çözümü denemek gerekir. Eğer bir çözüm işe yaramazsa o zaman bir ikincisini olmazsa bir üçüncüsünü denersiniz. Kararlı, planlı hareket ederek kendinizi amacınıza odaklayın.
Çocuğunuzun durumu ile ilgili kanunlar,yönetmelikler ve “özel eğitim gerektiren çocukların hakları” konusunda araştırma yaparak bilgi sahibi olun.
Çocuğunuzun öğretmeni ile en uygun görüşme zamanı, bir sorun yaşanmadan öncedir. Okul yılı başında öğretmenle arkadaşça bir ilişki kurun. Okulda yapılan toplantıların hepsine katılın. Toplantılar sırasında başka hiçbir yerde öğrenemeyeceğiniz bilgiler edinebilirsiniz. Okul yönetimi ile konuşarak özel eğitim gerektiren çocuklar için ne gibi yatırımlar yaptıklarını, yapacaklarını öğrenin.
Farklı bir çocuğa sahip olmak zordur. Ancak çocuğunuzun güçlü yanları olduğunu, dünyayı farklı olarak algıladığını, değişik bir bakış açısı olduğunu, duygularının kimi zaman çok güçlü olduğunu ve kendine özgü merakları olduğunu unutmayın !…